Layer 2 Nedir?

Layer 2 (Katman 2), blockchain ağlarının ölçeklenebilirliğini ve işlem hızını artırmak için kullanılan ikinci katman çözümleridir. Layer 2 çözümleri, ana blockchain ağı (Layer 1) üzerine inşa edilir ve işlemleri bu ana ağ dışında gerçekleştirerek ana ağın üzerindeki yükü azaltmayı amaçlar. Bu, daha hızlı ve daha düşük maliyetli işlemlere olanak tanır.

Layer 2'nin Amaçları ve Faydaları

1. Ölçeklenebilirlik: Layer 2 çözümleri, ana blockchain ağı üzerindeki işlem kapasitesini artırarak daha fazla işlemi daha hızlı bir şekilde işleyebilir.
2. Düşük İşlem Ücretleri: Ana ağdaki işlem ücretleri yüksek olabilir. Layer 2 çözümleri, işlemleri ana ağ dışında gerçekleştirerek bu ücretleri düşürür.
3. Hızlı İşlemler: Layer 2 çözümleri, işlemleri ana ağdan daha hızlı işleyebilir, bu da kullanıcılar için daha hızlı onay süreleri anlamına gelir.
4. Güvenlik: Layer 2 çözümleri, ana ağın güvenliğinden yararlanarak yüksek güvenlik sağlar.

Layer 2 Çözüm Türleri

1. State Channels (Durum Kanalları):

   • Durum kanalları, kullanıcıların ana blockchain ağında sadece başlangıç ve bitiş işlemlerini kaydetmelerine olanak tanır. İki kullanıcı arasındaki birden fazla işlem, ana ağa yansıtılmadan özel olarak gerçekleşir ve sadece son durum kaydedilir.
   • Örnek: Bitcoin Lightning Network, Ethereum Raiden Network.

2. Plasma:

   • Plasma, Ethereum tarafından önerilen bir Layer 2 çözümüdür. Bu model, çocuk zincirleri (child chains) veya alt zincirler (sub-chains) oluşturarak ana ağın yükünü azaltır. Her alt zincir, kendi işlemlerini işler ve belirli aralıklarla ana ağa rapor eder.
   • Örnek: OmiseGO (şimdi OMG Network).

3. Rollups:

   • Rollup'lar, işlemleri ana ağ dışında toplar ve sıkıştırır, ardından bu toplu işlemleri ana ağa gönderir. Rollup'lar iki türdür: Optimistic Rollups ve ZK-Rollups (Zero-Knowledge Rollups).
     • Optimistic Rollups: İşlemler varsayılan olarak geçerli kabul edilir ve yanlışlık durumunda kanıt sunulabilir.
     • ZK-Rollups: İşlemler sıfır bilgi kanıtları kullanılarak doğrulanır ve anında ana ağa yansıtılır.
   • Örnek: Arbitrum (Optimistic Rollups), zkSync (ZK-Rollups).

4. Sidechains (Yan Zincirler):

   • Yan zincirler, ana blockchain ağına paralel çalışan bağımsız blockchain ağlarıdır. Kullanıcılar, yan zincirlerdeki işlemleri gerçekleştirmek için ana ağdan yan zincirlere varlık transfer edebilirler.
   • Örnek: Polygon (önceki adıyla Matic Network), xDai Chain.

Layer 2 Çözümlerinin Kullanım Alanları

• Ödeme Sistemleri: Daha hızlı ve ucuz mikro ödemeler için kullanılır.
• DeFi (Merkeziyetsiz Finans): Merkeziyetsiz finans uygulamalarının verimliliğini artırır.
• Oyunlar ve NFT'ler: Daha hızlı işlem süreleri ve düşük maliyetlerle oyun içi varlık transferleri ve NFT işlemleri yapılabilir.